Сельскі побыт і гарадскі шык. У Лідскім гісторыка-мастацкім музеі адкрылася чарговая тэматычная выстава (фота)
Экспазіцыя сапраўднай машынай часу адпраўляе гледачоў назад у мінулае і прапануе здзейсніць падарожжа ў 19-е стагоддзе.
І першы прыпынак – гарадская кватэра. У строі пакоя няма нічога лішняга: мэбля з масіва дрэва, грамафон, які, быццам, вось-вось зайграе, выпадкова пакінутая на крэсле сумачка. І ў гэтай прастаце ёсць нейкі асаблівы смак, якога часам так не хапае людзям 21-га стагоддзя. Тут вызначана хочацца затрымацца, пасядзець за круглым сталом і паназіраць у акно за мінакамі або перабраць рэчы і прадметы, якія змешчаны ў серванце і распавядаюць, як гараджане таго часу ладзілі вольны час… Але трэба працягваць падарожжа. Бо наперадзе нас чакае вёска, са сваім каларытам і непадобнасцю.
У становішчы хаты, створанай рукамі супрацоўнікаў гісторыка-мастацкага музея, на першы погляд ўсё знаёмае і звычайнае, няма нічога, што можа так ці інакш здзівіць ці ўразіць. Але не спяшайцеся. Затрымайцеся і паглядзіце – тут няма ні аднаго лішняга або выпадковага прадмета: кожная рэч мае строга сваё, вызначанае традыцыяй прызначэнне і месца. Тут і так званы “чырвоны кут”, упрыгожаны абразамі і вышыванымі ручнікамі. І дзіцячая калыска, падвешаная да столі. І цікавая калекцыя саматканых ручнікоў, дываноў. Шмат прадметаў, якія былі незаменныя ў побыце сельскага жыхара: маслабойка, медагонка, калаўрот, прасы на вуглях, драўляны посуд.
Падарожнічаючы па вёсцы таго часу, адкрыецца вам адзін не вядомы раней факт. Аказваецца, сяляне 19-га стагоддзя печ выкарыстоўвалі не толькі для падрыхтоўкі ежы, але і ў якасці лазні. А было гэта прыкладна так: спачатку печ добра прапальвалі, затым прыбіралі ўсе вуглі, запіхвалі ўнутр шайку з вадой і залазілі самыя. Цяпло ад зводу печкі грэла, чалавек добра пацеў, а затым мыўся. Неверагодна, але менавіта так яно і было.
– Усё начыненне выставы – з фондаў музея, – расказала куратар экспазіцыі, навуковы супрацоўнік музея Ілона Мярова. – Прадметы датуюцца 19-20-м стагоддзямі і былі падораны нам у розны час жыхарамі раёна. Наогул, у фондах музея захоўваецца вялікая колькасць прадметаў як гарадскога, так і вясковага побыту мінулых стагоддзяў. За кожным экспанатам – свая гісторыя, таму нам вельмі хацелася, каб гэтыя прадметы ўбачылі гараджане і госці Ліды.
Выстава носіць вялікае адукацыйнае значэнне. Ілона Мярова распавяла, што, плануецца, тут будуць праводзіцца адкрытыя заняткі, класныя гадзіны для школьнікаў, экскурсіі для выхаванцаў дзіцячых садкоў. Акунуцца ў каларыт гарадской кватэры і вясковай хаты можаце і вы: выстава будзе працаваць на працягу ўсяго года.
