Як журналіст «Лідскай газеты» цэлы тыдзень смакавала лідскія дранікі

05 Января 2025 1321

Вы таксама адчуваеце водар «картапляных» бліноў? Пахі, ад якіх цякуць слінкі, расплываюцца па Лідзе яшчэ з таго часу, калі ў нас праходзіў гастранамічны тур “Сакрэты лідскіх дранікаў”. З 16 па 22 снежня мясцовыя рэстаратары частавалі сваіх гасцей бульбянымі аладкамі па адмысловых рэцэптах: з мачанкай, тлустай смятанкай, грыбамі, саленнямі і нават з вэнджаным хвастом бабра! Дарэчы, паласавацца стравамі з мясцовым каларытам можна было па прыемнай цане – усяго 15 рублёў за паўкіло. Каб выявіць, дзе ў Лідзе гатуюць самыя смачныя дранікі, журналіст “Лідскай газеты” абышла восем мясцовых аб’ектаў харчавання. Цэлы тыдзень яна смакавала калдуны, дзеруны, драчонікі, хапуны, вясковыя вожыкі… Словам, бліны з таркаванай бульбы. Нават стала крыху большая ў таліі, але назваць пераможцу так і не змагла. Бо гэтую нацыянальную страву кожны шэф-повар гатуе па-свойму смачна!

З якой нагоды адбылася такая акцыя?

Нагадаем, кожны месяц мінулага года ў Беларусі быў прысвечаны аднаму з 13 відаў турызму. Напрыклад, кастрычнік прайшоў пад знакам рэлігійнага турызму, лістапад – паляўнічага. А вось снежань атрымаўся самым апетытным, таму што ён быў аб’яўлены месяцам гастранамічнага турызму. Для нашай краіны гэты напрамак малады, але глыбокія кулінарныя традыцыі і майстэрства ўжо зрабілі яго папулярным сярод наведвальнікаў. Каб паспрабаваць беларускія прысмакі, турысты аддаюць перавагу менавіта гастратурам. А паколькі ўсе дарогі вядуць у Ліду, то мясцовыя рэстаратары падчас месяца гастратурызму аб’явілі “дранікавы” тыдзень. Чаму менавіта дранікавы? Таму што ў Беларусі 235 рэцэптаў гэтай стравы афіцыйна прызнаны набыткам нацыі!

– Дранікі – не самая старажытная і не толькі наша страва. Пад рознымі назвамі іх здаўна ведаюць у Германіі, Швецыі, Ізраілі, Чэхіі і іншых краінах. І ўсюды свае адмысловыя рэцэпты, і вам абавязкова скажуць, што гэта вынаходства тутэйшай нацыянальнай кухні. Нашы дранікі таксама адметныя, дзякуючы ў першую чаргу цудоўным уласцівасцям беларускай бульбы. Нездарма ж замежныя турысты з усіх прысмакаў аддаюць перавагу аладкам з бульбы. Зрэшты мы і самі да іх ахвотныя, з задавальненнем смажым і гасцей частуем, – разважае гаспадар карчмы “Кумпяк” Сяргей Жучкевіч.

На бліны да пана Кумпяка

Лідская карчма “Кумпяк”, бадай, самая каларытная рэстарацыя па частцы нацыянальнай кухні. Прынамсі таму, што знаходзіцца ў Лідскім замку. Апынуўшыся ў галоўнай візітоўцы нашага горада, турысты абавязкова завітаюць на вячэру да пана Кумпяка. А гэты гаспадар, будзьце ўпэўнены, ведае толк у беларускай гастранаміі. Падчас “дранікавага” тыдня ён прэзентаваў дарагім гасцям новую страву – паўкіло бульбяных аладак з мачанкай, прыгатаванай на булёне са свіных каркаў, а таксама са смятанкай і хатнімі разнасоламі. Да ўсяго гэтага падаюцца яшчэ і грыбочкі з фіялетавай цыбулькай і вэнджаны хвост бабра. А каб была выключная смаката, ежу абавязкова трэба пасыпаць чацвярговай соллю.

– Усе стравы ў карчме – гэта пераказаныя гастранамічныя ўспаміны з дзяцінства і рэцэпты, сабраныя ў мясцовых вёсках. Напрыклад, хвост бабра, вэнджаны на асінавай дранцы, гатавалі на Палессі, адкуль родам мая гаспадынька, пані Надзея, – тлумачыць Сяргей Вітольдавіч.

Калі галоўны інгрэдыент – гэта байка!

На любую страву з меню карчмы пан Кумпяк мае сваю адмысловую байку. Цікавая гісторыя, якой гаспадар асабіста “частуе” кожнага госця, – і ёсць той самы сакрэтны інгрэдыент, дзякуючы якому турысты яшчэ шмат гадоў будуць успамінаць гастранамічны тур у Ліду. Напрыклад, чаму вэнджаны хвост бабра можна ўжываць у ежу нават у посце?

– Калі жывёла жыве ў вадзе, а хвост у яе з луской, то якое ж гэта мяса? Гэта ж рыба! Значыць, у пост падсілкавацца ёю не грэх! – запэўнівае гаспадар карчмы.

– А ці ведаеце вы, даражэнькія, як я шукаў сакрэт тых самых лідскіх дранікаў? – распачынае чарговую байку Сяргей Жучкевіч. – З ног збіўся, усё не мог знайсці. Прыйшоў дадому смутны, знерваваны. Жонка мая, Надзея, гледзячы на маю тугу, накарміла мяне смажанымі блінамі, а потым як улепіць мне ў вусны смачную “буську”! Ад яе пацалунка мне так хораша зрабілася, што я адразу дапетрыў: сакрэт нашых дранікаў у тым, што прыгатаваныя яны з любоўю і пяшчотай. Таму частуйцеся, госцейкі, нашымі блінамі. Яны спечаны ад шчырага сэрца!

Дранікі паводле сялянскіх рэцэптаў настолькі спадабаліся гасцям карчмы, што за тыдзень тут з’елі больш за тысячу бліноў! Дарэчы, акрамя беларусаў, наведвальнікамі гэтай рэстарацыі былі госці з Расіі, Эстоніі, Літвы, Латвіі, Казахстана, Узбекістана і нават В’етнама.

Традыцыйныя рэцэпты з ноткамі сучаснасці

Разгадаць “Сакрэты лідскіх дранікаў” запрашала і “Сябрына”. Гаспадынькі гэтага кафэ частавалі гасцей класічнымі блінамі з таркаванай бульбы, здобленымі каўбаскамі і мачанкай. А для аматараў чагосьці неардынарнага прапаноўвалі дранікі з салодкай макавай падлівай. У кафэ кажуць: менавіта такія бліны былі самым папулярным дэсертам у нашых бабуль і дзядуль. Прызнацца, такое неспадзяванае спалучэнне смакаў і мне вельмі спадабалася: салодкая начынка толькі падкрэслівае саленаваты смак бульбы. Страву падавалі ў пузатых чыгунках: падымаеш крышачку, а з-пад яе ў нос залятае водар беларускай кухні.

А вось у кафэ “Вінтаж” падчас “дранікавага” тыдня з’елі больш за 50 кілаграмаў бульбы. Тут да “картапляных” бліноў падавалі люля-кебаб па-беларуску і яйко пашот. І ўсё гэта аздобілі соусам тар-тар, прыгатаваным па асабістым рэцэпце. Але мяне ўразіла іншае: бульбу кухарачкі з кафэ “Вінтаж” шынкавалі ўручную! Бо ўпэўнены: ніводны кухонны камбайн не патаркуе гародніну так, як гэта могуць зрабіць рукі прафесіяналаў.

– Яшчэ мая бабуля казала: каб бліны атрымаліся з душою, бульба павінна быць “з-пад нажа” – гэта значыць, парэзаная саломкай уручную, – расказвае старэйшы повар ААТ ТВФ “Ліда” Ганна Ступакевіч.

“Грыль-бар 1323” здзівіў мяне вялізным дранбургерам: гэткі адказ беларусаў замежным бургерам. Замест булкі – хрумсткія дранікі, прасочаныя тлустай смятанай і праслоеныя беконам і зелянінай. Смаката! У лідскім бары “Мята” выкарысталі старажытны рэцэпт тых самых “бацькавых дранікаў”, што смажаць на чыгуннай патэльні з яйком і беконам. А вось шэф-повар бара “Ізі” дадаў нацыянальнай страве крыху сучаснасці – дранікі тут падавалі з ікрой, чырвонай рыбай і соусам з авакада. Паласавацца “картаплянымі” блінамі па дзіўнай цане – усяго 15 рублёў за паўкіло – запрашалі таксама рэстаран “Госці” і бар “Віскі Кола”. На пытанне, дзе ў Лідзе дранікі атрымаліся самыя-самыя, адказаць немагчыма. Бо гэтую нацыянальную страву кожны шэф-повар гатуе по-свойму смачна!

Гастратур “Сакрэты лідскіх дранікаў” праходзіў у нашым горадзе ўпершыню, але настолькі спадабаўся лідчанам і турыстам, што, верагодна, будзе мець паўтарэнне. Магчыма, што наступную акцыю прысвецяць якой-небудзь іншай беларускай страве. На шчасце, у спадчыну нам засталося шмат нацыянальных рэцэптаў.