Прызнанне ў каханні роднаму краю

25 Сентября 2025 5115

Яркія букеты кветак і вечаровы луг, зубры Белавежскай пушчы і замак Гедыміна – усё гэта не проста сюжэты, а прызнанне ў каханні роднаму краю, адлюстраванае на палотнах мастачкі Лідзіі Лазоўскай. У Лідскім гісторыка-мастацкім музеі падчас святкавання Дня беларускага пісьменства адкрылася яе персанальная выстава, у назву якой леглі радкі Ніла Гілевіча “Я хаджу закаханы ў твае краявіды…”

На адкрыццё сабралася мноства прыхільнікаў мастацтва і сяброў мастачкі. А куратар выставы, старшы навуковы супрацоўнік музея Таццяна Нікіфарава, не прамінула адзначыць цікавую асаблівасць… У музеі ладзяцца два выставачныя праекты: на першым паверсе адзін з іх аформлены на фоне карцін Мікалая Лазоўскага, а на другім гасцінна расчыніла дзверы персанальная выстава яго дачкі Лідзіі.

Лідзія Лазоўская – ураджэнка Ліды (зараз жыве ў Мінску), дачка вядомага лідскага мастака, ветэрана Вялікай Айчыннай вайны Мікалая Фёдаравіча Лазоўскага. Член саюза дызайнераў Беларусі і таленавітая мастачка, работы якой выстаўляюцца ў музеях розных краін, разыходзяцца па прыватных калекцыях. Чалавек не толькі з вялікім прыродным талентам, але і душэўнай прыгажосцю, якою яна шчодра, уся да астатку, дзеліцца ў сваіх карцінах.

Для экспазіцыі, здаецца, немагчыма было абраць лепшага месца, чым белая зала. Каля кожнай з карцін хацелася хадзіць на дыбачках, прыпыняцца, нетаропка пагружаючыся ў прыгожы свет мастацтва. Палотны прыцягваюць, вабяць, чаруюць. На іх непадробнае хараство нашага свету. Карціны лашчаць душу, да іх хо чацца дакрануцца, удыхнуць водар і запомніць, захаваць у памяці і ў сэрцы.

Побач з экспанатамі – падабраныя самой мастачкай радкі вершаў. Карціны і самі нібыта вершы або музыка.

– Пісьменства для мяне – гэта не толькі кнігі, гэта і карціны таксама, – тлумачыць мастачка. – Так, сапраўды, мае работы вельмі добра кладуцца на паэтычныя творы.

На выставе можна заўважыць многа палотнаў з зубрам. Яны нарадзіліся пад уплывам паэмы Міколы Гусоўскага “Песня пра зубра”, якою мастачка праніклася яшчэ ў дзяцінстве.

“Бацька адкрыў для нас з сястрой Якуба Коласа, Янку Купалу, Максіма Багдановіча і Міколу Гусоўскага. У гэтай атмасферы любові да беларускай літаратуры мы і раслі, – кажа Лідзія. – Зубр – гэта наш нацыянальны здабытак, вобраз велічы і моцы. Як у старадаўнія часы, так і зараз, ён сімвал Беларусі”.

На шматлікіх карцінах Лідзіі Лазоўскай адлюстравана незямная прыгажосць кветак. На выставе яны прадстаўлены цыклам “Купальскія матывы”.

– Купальскія кветкі – гэта тэма, якая ніколі не пакідае мяне. Я адчуваю ў іх асаблівую магію і глыбінны сэнс, – кажа мастачка. – Для мяне васількі – сімвал чысціні і спакою, рамонкі на гадваюць пра святло і дабрыню, а святаяннік здаўна лічыцца кветкай-ахоўнікам, што нясе здароўе і сілу. У купальскую ноч гэтыя кветкі нібы аб’ядноўваюцца ў адзін жывучы вянок, у якім сплятаюцца надзея, любоў і абарона чалавека. Яны не толькі ўпрыгожваюць поле ці луг, а нясуць у сабе голас нашай зямлі, яе традыцый і веры ў цуды.

У цэнтры выставачнай залы – адна з самых знакавых карцін “Погляд у мінулае”. Маштабнае палатно, напоўненае сімвалізмам і напісанае да свята беларускага пісьменства.

– Вежа Лідскага замка азначае, што свята праходзіць у Лідзе. Кніга і світак – сімвал беларукага пісьменства. Пад світкам ляжыць слуцкі пояс – своеасаблівая пісьменнасць у арнаменце. Гэта мова кветак, мова сімвалаў, якая даносіць да нас інфармацыю аб свеце, гармоніі і прыгажосці. І калі ў кнігах захоўваюцца словы, то ў тканых узорах – мова нашых продкаў, так званы генетычны код беларусаў. Ліхтар асвят ляе шлях у будучыню, – расказвае аўтар. – Я хацела б, каб гэта карціна была напамінам пра тое, што мастацтва, мова і традыцыі жывуць побач, падтрымліваюць адзін аднаго і складаюць нашу культурную спадчыну.

Дарэчы, гэту карціну мастачка падарыла лідскаму музею.

– У кожную карціну я ўкладваю вялікі сэнс. Імкнуся, каб працавала візуалізацыя, – дзеліцца мастачка. – Напрыклад, “Півоні” – гэту работу заказала жанчына, якая перажывала ў жыцці цяжкі перыяд. Хварэла, потым праз сваю веру ў Бога выздаравела. Аднойчы яна папрасіла мяне: “Напішы штосьці такое, каб я была шчаслівая”. На карціне я адлюстравала півоні як сімвал працвітання і дабрабыту, храм і раку (раку жыцця), анёла-ахоўніка, які вядзе па ёй і ахоўвае. Жанчына штораніцы глядзіць на гэту карціну і атрымлівае ўстаноўку, што ўсё будзе добра. Такіх карцін, якія нясуць дадатную энергетыку, у мяне вельмі многа. Да прыкладу, “Гранат”. Як вядома, гранат – гэта сімвал да брабыту і свайго роду абярэг. Кожнае зярнятка азначае поспех, любоў, здароўе… А цалкам гранат – адзінства маленькіх каштоўнасцей.

– Гэтай выставай я хацела сказаць пра самае галоўнае – любоў да Радзімы, да яе людзей і традыцый. Мае кветкі – гэта жы выя сімвалы нашай зямлі. Яны ўвасабляюць хараство прыроды, чысціню пачуццяў і вечнае абнаўленне жыцця. Праз свае работы я размаўляю з роднай зямлёй, адчуваю яе дыханне і падтрымку. Мае палотны – гэта прызнанне ў любові да Беларусі, да яе палёў, лугоў і лясоў, да яе мінулага і будучага. Я веру, што праз мастацтва можна рабіць людзей шчаслівымі, – кажа Лідзія Лазоўская.